กลืนยาก สำลักบ่อย สัญญาณเตือนภัยสุขภาพผู้สูงอายุ
By Benz 20 มิ.ย. 2567

กลืนยาก สำลักบ่อย สัญญาณเตือนภัยสุขภาพผู้สูงอายุ
อาการ "กลืนลำบาก" หรือ "สำลักบ่อย" พบได้บ่อยในกลุ่มผู้สูงอายุ สาเหตุอาจเกิดจากปัจจัยหลายประการ
กลไกการกลืน ของมนุษย์นั้นมีความซับซ้อน เกี่ยวข้องกับอวัยวะหลายส่วน การเสื่อมตามวัยของกล้ามเนื้อและระบบประสาทที่ควบคุมการกลืน ส่งผลต่อประสิทธิภาพในการกลืนอาหาร
ผู้สูงอายุจึงมีความเสี่ยงที่จะประสบปัญหา "กลืนลำบาก" หรือ "สำลักบ่อย" มากกว่าวัยอื่น ๆ
สาเหตุที่พบบ่อย ของอาการกลืนลำบากในผู้สูงอายุ ได้แก่
กลไกการกลืน ของมนุษย์นั้นมีความซับซ้อน เกี่ยวข้องกับอวัยวะหลายส่วน การเสื่อมตามวัยของกล้ามเนื้อและระบบประสาทที่ควบคุมการกลืน ส่งผลต่อประสิทธิภาพในการกลืนอาหาร
ผู้สูงอายุจึงมีความเสี่ยงที่จะประสบปัญหา "กลืนลำบาก" หรือ "สำลักบ่อย" มากกว่าวัยอื่น ๆ
สาเหตุที่พบบ่อย ของอาการกลืนลำบากในผู้สูงอายุ ได้แก่
- การเสื่อมของกล้ามเนื้อ ที่ใช้ในการกลืนตามวัย ส่งผลต่อความสามารถในการบดเคี้ยวและลำเลียงอาหาร
- โรคประจำตัว เช่น โรคหลอดเลือดสมอง โรคพาร์กินสัน โรคอัลไซเมอร์ โรคทางระบบประสาท โรคทางจิตเวช โรคระบบทางเดินอาหาร กรดไหลย้อน
- ผลข้างเคียงจากยา บางชนิด เช่น ยาลดความดัน ยาคลายกล้ามเนื้อ ยาต้านเศร้า
- ปัญหาในช่องปากและฟัน เช่น ฟันหลุด ฟันผุ เหงือกอักเสบ
- สาเหตุอื่นๆ เช่น เนื้องอกในช่องปาก คอหอย หลอดอาหาร
สัญญาณเตือน ที่บ่งบอกถึงปัญหา "กลืนลำบาก" หรือ "สำลักบ่อย" ในผู้สูงอายุ ได้แก่
- ไอหรือสำลักอาหารขณะทานอาหารหรือดื่มน้ำ
- ต้องตัดแบ่งอาหารให้เป็นชิ้นเล็กลง
- หลีกเลี่ยงอาหารบางชนิดที่มีลักษณะแข็ง เหนียว
- เสียงแหบพร่าหลังกลืนอาหาร
- รู้สึกเหมือนมีอาหารติดคอหรือหน้าอก
- น้ำหนักตัวลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ
- เบื่ออาหาร
- กลืนน้ำลายลำบาก
หากพบสัญญาณเตือนเหล่านี้ ควรนำผู้สูงอายุไปพบแพทย์โดยเร็ว เพื่อรับการวินิจฉัยหาสาเหตุและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม
การป้องกัน ปัญหา "กลืนลำบาก" หรือ "สำลักบ่อย" ในผู้สูงอายุ สามารถทำได้ดังนี้
- ดูแลสุขภาพช่องปากและฟัน แปรงฟันอย่างสม่ำเสมอ ขูดหินปูน ตรวจสุขภาพฟันเป็นประจำ
- รับประทานอาหารให้เหมาะสม เลือกทานอาหารที่ย่อยง่าย เคี้ยวอาหารละเอียด ทานช้าๆ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีลักษณะแข็ง เหนียว
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ ควรดื่มน้ำเปล่าอย่างน้อยวันละ 8 แก้ว
- ปรับท่านั่งทานอาหาร นั่งตัวตรง ศีรษะตั้งตรง
- สังเกตอาการของผู้สูงอายุ อย่างใกล้ชิด
**ปัญหา "กลืนลำบาก" หรือ "สำลักบ่อย" อาจส่งผลต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ
การดูแลเอาใจใส่สังเกตอาการอย่างใกล้ชิดและนำผู้สูงอายุไปพบแพทย์เมื่อพบสัญญาณเตือนเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพที่ดีและใช้ชีวิตอย่างมีความสุข